wtorek, 30 kwietnia 2013

Słońce zza chmur w Nagasaki



9 sierpnia 1945 nad miastem Kokura krążył amerykański samolot B-29. Widoczność była zerowa, niebo zasnute chmurami. Pilotujący go  Charles  Sweeney  otrzymał więc rozkaz lecieć dalej, nad portowe miasto Nagasaki. O godzinie 11:02 bomba atomowa Fat Man zmiotła połowę miasta, zabijając 75 tysięcy osób. Od tej chwili miasto Nagasaki będzie wymieniane jednym tchem jako „to drugie” po Hiroshimie. Wypowiadając słowo „Nagasaki” zawsze będzie pobrzękiwało w tle coś złowieszczego, jakieś echo przywołujące cierpienie tysięcy ofiar, czuć będzie ten gorzki smak czarnego pyłu, który pokrył zgliszcza miasta. Miasta, które już nigdy nie będzie takie samo. I nawet gdy odbuduje się na nowo, już zawsze pozostanie blizną, skazą, złym skojarzeniem…


miejsce uderzenia bomby Fat Man


Ale historia zna takie miasta, i my w Polsce też takie miasta mamy, miasta muzea, a przecież życie toczy się dalej i ludzie się rodzą i świeci słońce i jest pragnienie nowego.
W Nagasaki lał deszcz i trudno było z początku docenić jego urok. Mokre tramwaje przecinały ulice pełne kałuż. Idealna pogoda by zamknąć się w muzeum i zmierzyć się z historią Nagasaki. A historia przed wybuchem bomby jest fascynująca. Miasto bowiem było oknem na świat, pierwszym miejscem, w którym Japończycy mieli kontakt między innymi z Europą ( ale o tym w innym poście).

Nazwiska ofiar zamknięte w szklanym filarze 




Nagasaki to miasto jakby trochę europejskie, ludzie są tu inni, bardziej otwarci, tu nikt nie pędzi, tu są cukiernie jakich w Japonii niewiele i kawiarnie z aromatyczną kawą. I w kuchni odnaleźć można silne wpływy i chińskie i portugalskie. A przede wszystkim Nagasaki to urocze miasto, spokojne, niewielkie ( jak na Japonię) i gdy słońce wyszło zza chmur można było przechadzać się w cudownym jego świetle po portowych promenadach. Mieszkańcy Nagasaki są dumni ze swojego portu, z nowoczesnej architektury Muzeum Sztuki, z kolejki linowej i punktu obserwacyjnego z obłędną panoramą miasta, ze swojej niezwykłej historii o której nie zapominają ale i nie rozpamiętują. A przede wszystkim z uśmiechem mówią, że to u nich zjeść można najświeższe ryby i owoce morza!  I przypominają, że  sławny tokijski targ rybny Tsukiji, na którym odbywają się legendarne już aukcje tuńczyków w dużej mierze zaopatrywany jest przez kutry z Nagasaki!



nagasaki prefectural art museum





wtorek, 23 kwietnia 2013

Hashima. Okręt bez załogi.



Gdy w styczniu 1974roku zamknięto kopalnię węgla na niewielkiej wyspie Hashima wydawało się, że historia tego niezwykłego miejsca zakończyła się. Wyspa, na której w pewnym momencie żyło 5 300 mieszkańców stała się bezludna i milcząca. Okazało się jednak, po latach, że otwiera się kolejny rozdział.
Hashima była skalistą, jałową i niezamieszkaną wyspą gdy w 1810 roku odkryto na niej złoża węgla. Pod koniec XIX wieku Mitsubishi Limited Partnership przejęło kontrolę nad wyspą i rozpoczęło się wydobycie tego surowca na dużą skalę. Wraz z rosnącą eksploatacją przybywali kolejni górnicy. W 1916r. powstają pierwsze wielopiętrowe, żelbetonowe, odporne na morskie fale, budynki. I pną się w górę kolejne, by pomieścić całe górnicze rodziny. Tak rodzi się miasteczko z całą infrastrukturą. Powstaje żłobek, szkoły, szpital, świątynia, sklepy, poczta z publicznym telefonem, biblioteki i miejsca rozrywki z klubem pachinko na czele. Liczba mieszkańców na wyspie ciągle rosła i w najlepszym jej czasie Hashima była najgęściej zaludnionym miejscem na świecie.  Kształt i rozmiar wyspy też się zmieniały. Dziś liczy 6,3 km².  Jej pierwotna wielkość to raptem jedna trzecia obecnej.
Codzienność na Hashimie miała wyglądać normalnie ale życie tu, na niewielkim skrawku skalistej ziemi otoczonym morską wodą różniło się od normalności. Mieszkańcy i firma Mitsubishi dbali jednak by wszelkie niedogodności pokonywać.




Na wyspie, na której nie było roślinności, ani jednego drzewa, stworzono ogrody warzywne na dachach budynków. Istotnym problemem były dostawy prądu do mieszkań i niedobór słodkiej wody. Generator na wyspie i destylacja słonej wody morskiej przestały wystarczać. Z początku wodę dostarczano statkami i dystrybuowano ją do miejskich hydrantów. Zresztą kuchni i łazienek w mieszkaniach nie było. Mieszkańcy korzystali ze stołówek i miejskich łaźni, w których kąpano się w przegotowanej wodzie morskiej. Słodka była jedynie używana jako pitna.W roku 1957 problem z wodą skończył się wraz z doprowadzeniem rur. Położono również na dnie morza instalację elektryczną łączącą Hashimę  z oddaloną o 2,5 km wyspą Takashima.
Prąd zresztą, był mieszkańcom niezwykle potrzebny. Odcięci od świata górnicy zarobione pieniądze wydawali na nowinki techniczne. Każdą rodzinę  na wyspie stać było na telewizor!
Ale technika szła na przód i węgiel przestał być głównym surowcem energetycznym. Wraz ze spadkiem popytu na węgiel a tym samym zmniejszeniem jego wydobycia, populacja na wyspie zaczęła się kurczyć. W 1974 r.  na powrót stała się bezludna.





Tam wszystko pozostało a porzucone rzeczy codziennego użytku, budynki, wspomnienia stały się teraz, po latach atrakcją turystyczną. Hashimę zaczęli odwiedzać ludzie z całego świata. Przy dobrej pogodzie, słabszych falach można podpłynąć do ochronnych murów i zejść na wyspę. Firmy w Nagasaki zaczęły sprzedawać rejsy i wycieczki z przewodnikiem.
Na  dogodną pogodę czekałam trzy dni. Choć fale huśtały wycieczkowym stateczkiem uniemożliwiając zrobienie dobrych, ostrych zdjęć, udało nam się zejść na ląd. Hashima teraz to wyspa widmo, mroczna pozostałość po mieście, coraz większa ruina. Gdy podpływa się do niej niezwykłe wrażenie robią wysokie, zniszczone budynki ze ślepymi oknami, bloki mieszkalne w których gniazda wiją drapieżne wielkie ptaki. Fale z hukiem uderzają o wysokie mury, które zawsze chroniły mieszkańców przed tajfunami. Wszystko to wyrasta z morza tak nienaturalnie, tak ponuro, rodzi niepokój ale i pobudza wyobraźnię. Sam pobyt na wyspie nie jest już tak niezwykły. Spacerować można jedynie po ogrodzonym placu z dala od mrocznych wielopiętrowych bloków, które pewnie z roku na rok będą się coraz bardziej sypać.



Japończycy nazywają tę wyspę Gunkanjima czyli okręt wojenny. Istotnie, gdy patrzy się z daleka na Hashimę z jej zabudowaniami takie skojarzenie przychodzi do głowy. Odpływając myślałam o ludziach, którzy tam mieszkali, dzieciach, które wychowały się w tym betonowym, górniczym dziwolągu. Jakie mają wspomnienia? I dokąd teraz płynie ten milczący okręt?



wtorek, 16 kwietnia 2013

Sakura



Porzuciłam skuloną z zimna Polskę, zaśnieżone lotnisko w Moskwie, ludzi pochmurnych i zmęczonych przedłużającą się zimą. Gdy samolot przygotowywał się do lądowania ciekawie zaglądałam przez małe okienko w samolocie. Czy tu wiosna już jest? Czy są kwitnące wiśnie w Kraju Kwitnącej Wiśni? Były, już z daleka było widać białe drzewka owocowe. Jak słodkie waty na patyku wetknięte miedzy inne drzewa.


3 tygodnie w Japonii. Za mało by poznać ten kraj dogłębnie, by zrozumieć mentalność jego mieszkańców. Odkryć co ich tak naprawdę cieszy a co martwi.
Wiadomo, że są pracowici i kulturalni. Zabiegani, pędzą do metra, dopychani przez panów w białych rękawiczkach. Zamknięci w sobie, zdają się nie widzieć turysty z Europy. Z grzeczności. Nie zaczepiają, nie wpatrują się ciekawie, są dyskretni i skupieni. W kolejkach miejskich czytają, dziubią coś w telefonach lub drzemią wykorzystując każdą wolną chwilę.
I już by się wydawało, że może to ich pracowite życie pozbawione jest radości. Ale ta radość życia jest. Drzemie w środku i jak pączek kwiatu wiśni eksploduje. Ta radość nazywa się Sakura.







Gdy sakura oblewa białym kwiatem pozimowe drzewka, Japończycy każdą wolną chwilę spędzają w parkach. Wychodzą na lunch, piknikują z przyjaciółmi, spacerują, robią zdjęcia. Tłumy przechadzają się po parkach i alejkach. Jedzą i piją do nocy. Te kwitnące drzewka stają się wtedy dla mieszkańców Japonii najważniejsze. W serwisach informacyjnych podawane są prognozy, kiedy i gdzie rozkwitają wiśnie. Japończycy przemieszczają się wraz z frontem kwitnienia. Odbywa się wielkie wiśniowe święto.













wtorek, 2 kwietnia 2013

良い一日

Dzien dobry!

Pozdrowienia z Japonii! Juz niebawem wroce do was na bloga. Uzbrojcie sie, kochani, w cierpliwosc. Swieze posty z Japonii juz jada! Do zobaczenia niebawem!

Tymczasem przesylam wam slonce i kwiatem wisni pachnace powietrze!

Do przeczytania! Jesli macie FB tam mozecie sledzic moje wpisy.

お会いしましょう !